Kindermishandeling

Lichamelijke (of fysieke) kindermishandeling is bijvoorbeeld slaan, schoppen, bijten, knijpen, krabben, aan haren trekken of brandwonden toebrengen. Deze mishandeling komt in verschillende gradaties voor, van zeer licht tot zeer ernstig geweld.

Bij lichamelijke verwaarlozing krijgt een kind niet de zorg en verzorging, waar het gezien zijn leeftijd behoefte aan en recht op heeft. Het kind krijgt dan bijvoorbeeld te weinig, slechte of onregelmatig voeding, onvoldoende bescherming tegen kou en onvoldoende veilige ontwikkelingsmogelijkheden. Ook een kind noodzakelijke medische zorg ontzeggen is een vorm van verwaarlozing. Bij ernstige verwaarlozing komt de fysieke veiligheid van het kind in gevaar, bijvoorbeeld bij het ontbreken van onderdak of toezicht.

Van psychische of emotionele mishandeling is sprake, wanneer ouders of andere opvoeders met hun houding en gedrag afwijzing en vijandigheid uitstralen tegenover het kind. Ouders kunnen het kind regelmatig uitschelden, het kind herhaaldelijk laten horen dat het niet gewenst is of het kind opzettelijk bang maken. Psychische mishandeling kan ook bestaan uit nare uitspraken over het kind tegenover anderen, waar het kind zelf bij is. Het opsluiten en vastbinden van het kind valt ook onder psychische mishandeling.

Als ouders of andere opvoeders langdurig te weinig positieve aandacht aan een kind geven, en onvoldoende gezag en structuur bieden bij het opvoeden is er sprake van psychische verwaarlozing. De behoeften van het kind worden dan niet beantwoord.

Als iemand seksuele handelingen tegen zijn zin heeft moeten ondergaan of heeft moeten uitvoeren spreek je over seksueel misbruik. Vaak is het een bekende die een kind hiertoe dwingt, bijvoorbeeld een vader, broer, tante, hulpverlener, lerares, collega of partner. Naast incest, verkrachting en aanranding vallen ook seksuele intimidatie en het gedrag van loverboys onder seksueel misbruik. Seksueel misbruik is schokkend en ingrijpend. Soms gaat het gepaard met veel machtsvertoon zoals geweld, bedreigingen en chantage. Het slachtoffer voelt zich machteloos, schaamt zich of voelt zich schuldig. Hierdoor is het moeilijk om erover te praten.

Soms zijn kinderen getuige van huiselijk geweld. Zij zien (ooggetuige) of horen (oorgetuige) geweld en conflicten tussen hun ouders of worden geconfronteerd met de gevolgen ervan. Hun vader of moeder is dan bijvoorbeeld verwond of moet vluchten naar een veilige plek. Het kind is vaak niet alleen getuige van geweld in het gezin, maar zelf ook slachtoffer. Kinderen proberen regelmatig ouders te helpen door tussenbeide te komen en kunnen dan ook klappen krijgen.

Geweld tussen ouders roept bij kinderen vaak heftige emoties op. Ze ervaren het als verwarrend en pijnlijk als ouders zowel een bron van veiligheid als van angst zijn. Ze groeien bovendien op met twijfels en verwarring over de betekenis van liefde, intimiteit en geweld. De meest voorkomende emoties bij kinderen zijn verdriet, angst, boosheid en machteloosheid. Vaak zijn er ook lichamelijke klachten. Als huiselijk geweld vaker plaatsvindt, leven kinderen in voortdurende angst voor een volgende aanvaring tussen de ouders. Geweld tussen ouders schaadt de basisveiligheid en het basisvertrouwen van kinderen in hun ouders.

Een scheiding is een moeilijke, emotionele situatie. Niet alleen voor de ouders, maar ook voor de kinderen. Tijdens een echtscheiding lopen de emoties vaak hoog op. Soms is het zo erg dat er strijd ontstaat, de zogeheten 'vechtscheiding'. Er wordt ruzie gemaakt om bijvoorbeeld de verdeling van de goederen, de alimentatie en de kinderen. In zo’n stresssituatie kan iemand de controle verliezen en zelfs geweld gebruiken. Dit heeft grote, negatieve gevolgen voor het welzijn van de kinderen.

Kinderen die betrokken zijn bij een complexe scheiding zijn kwetsbaar. Ze voelen zich verdrietig en hebben te maken met loyaliteitsproblemen en schuldgevoelens. De schadelijke gevolgen van de scheiding voor het kind zijn vaak moeilijk te herkennen. Meestal gaat het om een combinatie van signalen.

Eergerelateerd geweld is geestelijk of lichamelijk geweld waarmee wordt geprobeerd om de eer van de familie te beschermen of herstellen. In veel bevolkingsgroepen met een groepscultuur is familie-eer erg belangrijk. Denk hierbij aan culturen afkomstig uit het Middellandse Zeegebied, het Midden-Oosten en Zuid- en Centraal-Azië. Eergeweld komt ook voor onder Roma, Hindoestaanse, orthodox-christelijke en Joodse gemeenschappen.

Huwelijksdwang is het dwingen van een meisje, vrouw, jongen of man tot het aangaan van een huwelijk. Bijvoorbeeld door de ouders, familieleden of door andere mensen in de omgeving van het slachtoffer. Het komt voor dat ouders hun kind in hun land van herkomst uithuwelijken en daar achterlaten.

Slachtoffers van een gedwongen huwelijk zijn meestal jong en afhankelijk van hun partner of familie. Vaak hebben ze te maken met geweld of bedreiging. Zij doen meestal geen aangifte uit angst, schaamte of loyaliteit aan de familie.

Meisjesbesnijdenis of vrouwelijke genitale verminking is een ingreep aan de uitwendige geslachtsorganen, waar geen medische noodzaak voor is. Daarbij wordt een deel van of de hele clitoris weggesneden. Het hangt af van de traditie welke vorm gebruikt wordt. Meisjes- en vrouwenbesnijdenis komt met name voor in Afrikaanse landen, het Midden-Oosten en Azië. Bevolkingsgroepen uit deze landen zien de besnijdenis vaak als traditie, een vorm van hygiëne, of een teken van schoonheid. Meisjesbesnijdenis kan levenslang ernstige gevolgen hebben, zowel lichamelijk als psychisch.

In Nederland zien we meisjes- en vrouwenbesnijdenis als een ernstige vorm van mishandeling. Alle vormen van meisjes- en vrouwenbesnijdenis zijn in ons land verboden. Ook meisjes en vrouwen naar het buitenland brengen voor een besnijdenis is strafbaar.