Een vertrouwensarts VT is bekend met duiden van medische signalen van mishandeling

De vertrouwensarts heeft intern bij Veilig Thuis (VT) een adviserende en ondersteunende rol in de casuïstiek waarbij medische problematiek een rol speelt. Elise vertelt duidelijk over de specifieke functie bij VT. Ze is sinds 2019 vertrouwensarts bij VT Gelderland-Midden. “Ik denk ook mee met externe adviesvragers over de veiligheid van iemand als medische problematiek een rol speelt of als de adviesvrager in het medische circuit werkzaam is. Ik ben bekend met de beroepscode en het beroepsgeheim van artsen en met de KNMG-meldcode voor artsen welke de arts spreekrecht geeft.”

 

Aan het begin van het gesprek legt Elise de telefoon op tafel, ze heeft vandaag bereikbaarheidsdienst. Ongeveer één week in de maand is ze buiten kantoortijd bereikbaar voor overleg en advies aan professionals die (met spoed) een vertrouwensarts van VT willen spreken. De bereikbaarheidsdienst buiten kantoortijd wordt verdeeld over de vertrouwensartsen van de drie VT’s in Gelderland. Momenteel zijn er twee vertrouwensartsen in Gelderland-Midden en twee in Gelderland-Zuid, die wisselend de bereikbaarheidsdienst op zich nemen.

Elise: “Kijk, we zijn ons bewust van het belang van de arts-patiëntrelatie en daardoor kunnen we professionals in de gezondheidszorg specifiek ondersteunen en advies geven bij vermoedens van huiselijk geweld en/of kindermishandeling. Als een professional een advies wil, is er altijd een vertrouwensarts beschikbaar. Een anoniem advies - de patiënt/directbetrokkene is dan niet bekend bij ons -  is een verplichte stap in de KNMG-meldcode voor artsen vóórdat zij een melding doen.”

Een professional kan zorgen hebben over de veiligheid van een volwassen patiënt of een kind door de aard van een letsel of omdat bijvoorbeeld een letsel niet past bij het verhaal wat wordt verteld. “Met de professional kijk ik naar de duiding van de signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling of huiselijk geweld en de context daarvan. En naar wat  een volgende stap is die gezet kan worden door de professional” vertelt Elise.  

Artsen moeten de stappen van de KNMG-meldcode zorgvuldig doorlopen. De vraag is of ze gebruik maken van hun meld-/spreekrecht. Het is géén plicht om een melding te doen, het is wel een plicht om de meldcode te doorlopen en zorgvuldig af te wegen of het noodzakelijk is om een melding te doen.

Elise legt uit dat acuut noodzakelijke medische zorg altijd voorgaat. Na een melding neemt VT de verantwoordelijkheid voor het organiseren van veiligheid. VT zet als dat nodig is onderzoek - aanvullend medisch, forensisch medisch, civiel- en/of strafrechtelijk - in gang.

Als het gaat om acuut (niet ouder dan 7 dagen) seksueel misbruik dan wordt contact gelegd met het Centrum Seksueel Geweld naast het organiseren van veiligheid.

Goed contact tussen alle betrokkenen, hulpverleners en ketenpartners in een casus kan belangrijk zijn om tot een veilige situatie te komen en om alle benodigde stappen te kunnen zetten waar een casus om vraagt.

 

Een groot voordeel van een vertrouwensarts is dat deze de taal en werkwijze van de medici kent. Elise vertelt dat ze een keer een casus had waarbij een kindje een ‘pingpongbal’- fractuur had. “De baby had een deuk in zijn schedel (geen echte breuk), alsof het een afdruk was van een halve pingpongbal. De ouders vertelden dat het kind van de bank was gerold en daarbij de hoek van de tafel had geraakt, moeder had het gezien vanuit de keuken. Degene die ons belde vertrouwde het verhaal niet helemaal en was ook niet in staat om zelf verder op onderzoek uit te gaan. Wij zijn op huisbezoek gegaan met het wijkteam (na toestemming van ouders) en hebben gekeken of de baby zichzelf al kon omdraaien en hoe hij dan precies tegen de hoek van de tafel kon zijn gevallen. Maar ook hoe zag die hoek er dan precies uit. Op zo’n moment praten we hier uitgebreid met de ouders over en kijken we of het vertelde scenario passend is en of we zo nodig passende hulpverlening kunnen inzetten en of we moeten schakelen met ketenpartners.”

Elise weet dat in de meeste gevallen medici heel open zijn over wat er speelt in een casus, omdat ze een adviesgesprek kunnen hebben met de vertrouwensarts op anonieme basis. Ze hoeven hun beroepsgeheim niet te doorbreken om advies te vragen aan VT. Als een arts zich zorgen maakt over een patiënt dan schetst hij de situatie anoniem voor de vertrouwensarts. Deze vraagt dan door, bijvoorbeeld: Hoe kom je aan de informatie? Is het van de patiënt zelf of komt die van een ander? Is het feitelijke informatie of is het een mening van iemand? Heb je je zorgen al besproken met de directbetrokkenen? Is dat veilig om te doen? Hoe was de reactie? Heb je met andere betrokken hulpverleners contact mogen hebben?

Elise: “VT is denk ik meer bekend onder professionals dan een poos geleden, veel verschillende disciplines weten ons te vinden. Wij, vertrouwensartsen, hebben  regelmatig contact met jeugdartsen, bijvoorbeeld tijdens geplande lunchbesprekingen waar op anonieme basis casussen besproken  worden. Jeugdartsen kunnen tijdens betrokkenheid van VT bijdragen aan een Veiligheidsplan door bijvoorbeeld topteen-onderzoek bij een kind te doen. Ook kunnen zij op huisbezoek gaan of ‘Stevig Ouderschap’ inzetten vanuit het consultatiebureau.

Met de ziekenhuizen Rijnstate en Gelderse Vallei hebben we regelmatig een veiligheidsoverleg, waar zorgen over veiligheid van kinderen, volwassenen en ouderen en mogelijke vervolgstappen op anonieme basis  worden besproken.

Goed en regelmatig contact met ketencollega’s levert veel op. Je weet elkaar dan makkelijk te vinden als je elkaar nodig hebt.”

 

Herkennen van kindermishandeling en/of huiselijk geweld is niet altijd eenvoudig. Verwaarlozing en psychisch geweld, bijvoorbeeld psychische mishandeling/stalken van ex-partner én waarvan kinderen getuige zijn, kunnen voor de buitenwereld onzichtbaar zijn.

Elise is trots op haar werk en schetst ook de noodzaak ervan: “Als vertrouwensarts bij Veilig Thuis kun je bijdragen aan een veilige toekomst voor mensen die met onveiligheid in afhankelijkheid te maken hebben: ongeborenen, kinderen, volwassenen en ouderen. Dat is bijzonder én daarbij hebben we elkaar, in de breedste zin van het woord, nodig. Dit is werk wat je mág doen en wat je niet alleen kan en wil doen.”

Maak je je zorgen over de veiligheid van een patiënt of iemand in je omgeving, neem dan contact op met Veilig Thuis voor (anoniem) advies. Bel 0800-2000