“Niets doen is geen optie is een uitgekauwde slogan, maar toch.”

Annemarie van de Ruit is één van de 17 medewerkers van Veilig Thuis (VT) in Gelderland-Midden die achter de schermen werkt. Ze staat telefonisch veel verschillende bellers te woord staat en adviseert over wat te doen in een onveilige situatie. Overdag zijn er altijd 3 collega’s telefonisch te bereiken.  “We willen de drempel zo laag mogelijk houden om advies te geven en mee te denken. Je moet niks, we adviseren.” Daarover is Annemarie van de Ruit (63) heel duidelijk. Met haar jaren lange ervaring kan ze vele voorbeelden noemen van situaties waarin ze advies geeft aan burgers die bellen of professionals die graag hun probleem met VT delen. Ook zij kunnen trouwens anoniem advies vragen. 

Annemarie vertelt dat professionals vanuit de GGZ of andere medici veel waarde hechten aan het vertrouwen van hun patiënten/cliënten en de privacy en dat begrijpt ze heel goed. “Maar VT kan in een vroeg stadium meedenken als er een vermoeden is van huiselijk geweld of kindermishandeling, of iemand is ongerust of bezorgd over een situatie. “Stel, iemand is doorverwezen door de huisarts naar een GGZ-instelling voor een intake. Bijvoorbeeld met een depressie. Er is thuis spanning, echtelijke ruzie waar de kinderen getuige van zijn, verbaal of met geweld. De GGZ vertelt dat er een therapie is in zijn geval. Vervolgens laat de man niets meer van zich horen. Dit is zorgelijk vooral als er kinderen in het spel zijn. GGZ schakel ons in, wij kunnen meedenken.”

Annemarie legt uit dat een huisarts altijd aan hen kan vragen om de vertrouwensarts. Daar hoeft zij als adviseur niet tussen te zitten, medici onder elkaar. Ze vervolgt: “Komt een mevrouw bij de huisarts en vertelt dat het zo thuis niet langer kan. Want het gaat niet goed met haar man. De huisarts is vaak bekend met het gezin en vermoedt huiselijk geweld. Dan kunnen we de huisarts direct in contact brengen met onze vertrouwensarts. Een huisarts is vaak erg druk en is geen hulpverlener. Maar mijn vraag is dan hoe goed kent hij het gezin waar het om gaat. Verwijst hij iemand door naar de praktijkondersteuner of naar de GGZ of de crisisdienst? Soms zegt de huisarts, VT neem het alsjeblieft over om uit te zoeken hoe het zit.”   

“Vraag ook hier eerder om advies, kom op tijd, zodat we iets kunnen doen.”

“Er is weinig nodig om mensen over de kling te jagen. Baan kwijt, relatiebreuk dreigt en misschien raakt iemand ook nog het huis kwijt door huurachterstand.” Annemarie kent dergelijke situaties maar al te goed. “Vraag eerder om advies aan ons. Kom op tijd. Denk aan een situatie waarin een heel groot gezin in een kleine woning leeft en huurachterstand opbouwt. Dan belt een gemeente naar VT. Maar waarom woont een groot gezin in een te klein huis, daar kunnen wij niets aan doen. Hier geldt ook weer, schakel ons eerder in, zeker als er kinderen bij zijn betrokken.” Annemarie haalt weer het probleem met kinderen aan. Als er kinderen in het spel zijn, is ze extra alert. “Wij zijn er als kinderen betrokken zijn. We zijn er voor de ondersteuning in de opvoeding van kinderen.”

“Niets doen is geen optie, is een uitgekauwde slogan, maar toch. Je mag ook zelf iets ondernemen, maar doe iets bij vermoeden van huiselijke geweld of mishandeling”, vertelt Annemarie om direct met een praktijkvoorbeeld te komen. “Een mevrouw belde dat ze in het flatgebouw overlast heeft van een gezin met kinderen dat onlangs naar Nederland is gevlucht. Ze heeft het gezin aangesproken via de vertaalapp, maar nu belt ze met ons. Met alleen overlast moet je naar de woningbouwvereniging of naar de politie”, vervolgt Annemarie, “Maar ze maakte zich zorgen en kwam bij ons. Ik ben het gaan uitzoeken. Er bleek meer aan de hand te zijn. Binnenkort is er een overleg met de gemeente, vluchtelingenwerk en de woningbouwvereniging. Wij hebben de gemeente benaderd en gezegd dat we willen aansluiten voor ondersteuning bij de opvoeding van de kinderen.”  
Deze mevrouw is een voorbeeld dat je altijd kunt bellen als je bezorgd bent over een gezinssituatie en je vermoedt dat er iets niet in orde is. Annemarie haalt ook nog het onderwijs aan. “Als de grote vakantie nadert maken leerkrachten zich zorgen hoe zal het gaan met het kind als hij zes weken thuis is? Vraag ook hier eerder om advies, kom op tijd, zodat we iets kunnen doen.” 
Naast de telefoon bestaat ook de mogelijkheid om via de chat advies te vragen. “Eigenlijk sinds corona hebben we die gezamenlijk in de vijf regio’s in Overijssel en Gelderland. Maar via een chat adviseren is moeilijker, het luistert nauw. Degene kan zo weg uit de chat, je weet niet hoe oud iemand is of wat er precies speelt. Maar het is een goede ontwikkeling, want jongeren zijn digitaal gericht.” 

Zit je zelf in een situatie met huiselijk geweld of ken je iemand in zo'n situatie? Vraag advies aan een medewerker van Veilig Thuis. Chat gratis en anoniem van 9 tot 17 uur. Je kunt ook 24/7 gratis bellen 0800 2000. Bij direct gevaar, bel 112.